Matematiksel olarak çok basit olan bir denklemin çözümünün, mental olarak çok zor olması hayret verici.
Bahsettiğim durum, insan içeren problemlerin ne kadar karmaşıklaştığının bendeki dışa vurumu. Aslında mantık çerçevesine oturtulduğunda saniyeler içinde net bir sonuç elde edilen bir sorunun, sırf insanların genel davranış algıları nedeniyle bırakın sorun oluşturmayı; insanlar arasında uzun süren tartışmalara, kavgalara, ayrılıklara, kan davalarına, aileler hatta ülkeler arasında çatışmalara, savaşlara neden olması çok trajikomik bir durum.
Üniversite zamanlarımda bir arkadaşımla benzer bir konu üzerine konuşurken anlattığı şu hikaye hem bu konuya çok güzel bir örnek, hem de bu trajikomikliği tüm çıplaklığıyla gözümüzün önüne seriyor.
Arkadaşımın babası ekim biçim işleriyle ilgili konuşurken, arkadaşım babasının sürekli borca girdiğini, işin içinde bir gariplik olduğunu fark ediyor. Sonrasında oturuyor başlıyor hesap kitap yapmaya. Sulama maliyetleri, gübre parası, yakıt, tohum, ilaç vs. derken tüm harcamaları yazıyor. Diğer tarafta hasat sonu ele geçen tüm kazanç. Sonuç zarar.
Geçiyor babasının karşısına, başlıyor masrafları saymaya. Doğru mu, doğru. Kazancın şu kadar para doğru mu, o da doğru. Eee sonuç olarak sen zarardasın. Yani? Yani hiç kılını kıpırdatmadan yerinde otursan, daha karlı olacaksın.
Cevap: Sen ne anlarsın ekmekten biçmekten hesap kitaptan. (Bunu dediği arkadaş iktisat mezunu)
Konu kapanıyor.
Bir tarafta basit bir matematik hesabı, diğer tarafta yılların getirdiği geleneksel alışkanlıklar ve dayatmalar. Tabii ki yine aslında çok bariz bir şekilde ortada olan fakat insanların kabul etmediği "el alem ne der" korkusu. O adam ekip biçmese kınayacaklar çünkü, ağırına gidecek. Sırf bu yüzden bile zararına işi yapmayı göze alacak.
En başta da dediğim gibi ne kadar trajikomik. Sen kalk hayatını kendi ailene indirge, para korumayı, tasarrufu çaycıdan gelen çayın kenarına konulan şekere kadar ajite hale getir, sonra da kalk el alem ne der pahasına hepsinden feragat et.
Akıl tutulmasının nirvanasındayız gerçekten.
